Łuszczyca a podwyższone OB

„Opad/odczyn Biernackiego”, zwykle oznaczany skrótem OB. jest jednym ze wskaźników stanu zapalnego. W języku angielskim jest on jednak określany zupełnie inaczej - ESR (erythrocyte sedimentation rate). Polskie określenie bierze się bowiem od nazwiska jego odkrywcy – Edmunda Biernackiego, wybitnego lekarza i naukowca, który jako pierwszy w XIX wieku wykazał iż czas opadania krwinek ma związek z ogólnym stanem zdrowia. Zauważył on, iż w niższej temperaturze (niż panująca wewnątrz ciała), występuje „zlepianie się” krwinek czerwonych i ich opadanie.

Łuszczyca a podwyższone OB.

Obecnie wiadomo, iż zjawisko to wywołują białka we krwi, które doprowadzają do powstawania agregatów krwinek czerwonych. Stężenie tych składników rośnie w stanie zapalnym, zatem krwinki opadają szybciej. Na potrzeby zmierzenia tego parametru wykorzystuje się specjalną tubę, a wynik podawany jest w milimetrach, jednak obecnie wykonują to dokładniejsze od ludzkiego oka automaty.

OB jest popularnym i często wykonywanym badaniem, które wskazuje iż w organizmie występuje stan zapalny – mogący mieć różne przyczyny. Ponieważ łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną (a więc występuje w niej stan zapalny), jego wartość może być zwiększona – szczególnie gdy zmiany na skórze ulegają zaostrzeniu. Ponadto jego wartość jest związana z wiekiem, przyjmowanymi lekami (w tym antykoncepcją hormonalną), a nawet – niektórymi chorobami genetycznymi. Przez to OB nie może być traktowane jako badanie diagnostyczne, a raczej przesiewowe, czyli zmuszające do wykonania bardziej specjalistycznych testów diagnostycznych.

Normy OB nie są stałe, i zmieniają się w zależności od wieku oraz płci:

• Do 65 r.ż. – dla kobiet – 1-10 mm, dla mężczyzn 3-15 mm
• Po 65 r.ż.  – dla kobiet i mężczyzn do 20 mm.

Łuszczyca nie jest jedynym powodem zwiększenia wartości OB. Zalicza się do nich m.in.:

• infekcje (np. kości, skóry, gruźlica),
• anemię,
• ciążę,
• starszy wiek,
• choroby tarczycy,
• nowotwory, w tym nowotwory krwi (np. białaczka, szpiczak mnogi),
• choroby autoimmunologiczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów.

Przyczyny występowania podwyższonego OB. wahają się więc od zupełnie normalnych, fizjologicznych zmian, jak i poważnych chorób. Jego interpretacja może być wykonana dopiero biorąc pod uwagę wyniki innych badań i danych z wywiadu, dlatego wymaga specjalistycznej wiedzy.

W nielicznych schorzeniach, czas opadania krwinek jest wydłużony, więc OB przyjmuje mniejsze wartości. Ma to miejsce np. w niewydolności serca, hipoproteinemii (niższy poziom białek we krwi), anemii sierpowatej czy w czerwienicy prawdziwej.

Czy podwyższony OB. świadczy o łuszczycy?

Nieprawidłowy wynik OB nie może być równoznaczny z rozpoznaniem łuszczycy. W tej chorobie jednak zyskuje na znaczeniu na etapie monitorowania efektów leczenia. Ponieważ wymaga pobrania jedynie próbki krwi, a jego oznaczanie jest niedrogie i łatwo dostępne, jest często używane również w  celu oznaczania aktywności choroby w łuszczycowym zapaleniu stawów, oraz w innych schorzeniach reumatycznych, jak reumatoidalne zapalenie stawów.

Jeśli po badaniu krwi wynik OB jest nieznacznie podwyższony, nie musi to oznaczać poważnego problemu. Jednak wartości wyraźnie przekraczające normę należy koniecznie omówić z lekarzem. Dopiero po wykonaniu dodatkowych badań będzie można poznać, co jest tego przyczyną.

Czytaj również:

• Łuszczyca a leczenie bez sterydów - metody i porady specjalistów
• Posterydowe zapalenie skóry - przyczyny, objawy i zdjęcia
• Kortykosteroidy (glikokortykosteroidy) jako leki przeciwzapalne