SCORAD – system oceny nasilenia atopowego zapalenie skóry

Aby sprawdzić skuteczność leczenia, czy ocenić jak bardzo zaawansowana jest choroba, lekarze używają specjalnych skali. W przypadku atopowego zapalenia skóry, dermatolodzy posługują się skalą SCORAD (z ang. SCORing Atipic Dermatitis). Stosowanie skali bardzo ułatwia nadzór nad chorobą oraz podejmowanie decyzji terapeutycznych. Na czym polega skala SCORAD? Skala SCORAD pozwala zmierzyć stopień zaawansowania atopowego zapalenia skóry w 3 ostatnich dniach. Skalę oceny zaawansowania egzemy stworzyli światowi eksperci z  l’European Task Force of Atopic Dermatitis. Ostatecznie zastała ona zatwierdzona na początku lat 90’ ubiegłego wieku. Dla lekarzy stanowi ona wartościowe narzędzie, które poprzez ocenę stopnia nasilenia egzemy, pozwala na otoczenie pacjenta lepszą opieką. Nazwę skali SCORAD można w wolnym tłumaczeniu rozwinąć jako „punktowanie atopowego zapalenia skóry”. „Punkty” przyznaje się za objawy odczuwane przez pacjenta, powierzchnię skóry zajętą przez zmiany, oraz ich intensywność. Skala obejmuje więc 3 obszary, które są kluczowe w leczeniu atopowego zapalenia skóry, a jej stosowanie jest intuicyjne i proste.

Skala SCORAD

W skali SCORAD każdy z ocenianych aspektów ma przypisaną literę, odpowiednio:

• A – area/extent – czyli obszar/zasięg zmian skórnych
• B – intensity – oznaczające natężenie zmian
• C – subjective symptoms – czyli objawy subiektywne odczuwane przez pacjenta

Całkowity wynik SCORAD przedstawia się jako równanie - A/5 + 7B/2 + C, co pozwala obliczyć ostateczny wynik. Pierwszą wartość area czyli „A”, określa się procentowe zajęcie skóry przez zmiany chorobowe. Stąd maksymalna wartość to 100, co oznacza, że 100% skóry zajęte jest zmianami. Jak oszacować jaki procent powierzchni skóry jest objęty egzemą? Można się tu posłużyć „regułą dziewiątek”, stosowaną również w ocenianiu zakresu oparzeń. W przypadku mniejszych powierzchni, można zastosować „regułę dłoni”, a której 1% powierzchni ciała wyznacza dłoń pacjenta. Warto podkreślić, że w tym sposobie oceny powinno się używać dłoni pacjenta, a nie lekarza lub opiekuna, gdyż bywa to często popełnianym błędem, prowadzącym do zaniżenia ilości zajętego obszaru (co zdarza się częściej, zwłaszcza w przypadku dzieci), lub, znacznie rzadziej, do zawyżenia wyniku jeśli dłoń używana do oceny jest drobniejsza niźli pacjenta.

Druga wartość „B”, czyli intensywność, obejmuje ocenę zaczerwienienia (rumienia), obrzęku, obecność wysięku, stopnia wysuszenia skóry, otarć naskórka (przeczosów), pogrubienia skóry (lichenizacji). Wynik określa się w skali od 0 do 3. Zero oznacza, że problem nie jest obecny (np. skóra objęta zmianami nie jest pogrubiała), natomiast 4 będzie przypisywane w przypadku znacznego natężenia (np. silny rumień). Pomagają w tym fotografie, które służą jako przykład umożliwiający łatwiejsze zdiagnozowanie stopnia nasilenia problemu. Ostatnią ocenianą wartością jest „C”, czyli objawy odczuwane przez pacjenta. Bierze się tu pod uwagę dwa najważniejsze dla egzemy objawy – świąd skóry, oraz zaburzenia snu.

Pacjent samodzielnie na linii, będącej skalą od 1 do 10 ocenia jak bardzo przeszkadza mu świąd. W drugim punkcie, w ten sam sposób stwierdza, czy wybudza się w nocy, albo czy występują problemy z zasypianiem, które mogą mieć różne podłoże w atopowym zapaleniu skóry. Podobnie jak w przypadku pozostałych części skali, bierze się pod uwagę natężenie tych symptomów w 3 ostatnich dniach. Dzięki temu, że stosowanie skali jest proste, mogą z niej skorzystać również pacjenci, oraz ich opiekunowie. Europejski Zespół Lekarzy Dermatologów przygotował specjalną broszurę dla pacjentów, w której w prosty sposób wytłumaczono, jak stosować skalę SCORAD. Nie tylko pozwala to lepiej zrozumieć swoją chorobę, ale także – może znacznie usprawnić komunikację z lekarzem.

Czytaj również:

• Leczenie atopowego zapalenia skóry
• Atopowe zapalenie skóry - pielęgnacja
• Jak wybierać kosmetyki przy atopowym zapaleniu skóry